Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ersan Başar, küresel ısınmanın özellikle kutuplar ve yüksek dağlardaki buzullar üzerindeki etkisinin son 10 yılda dramatik biçimde arttığını söyledi. Buzulların erimesiyle birlikte karbon ve metan gazlarının açığa çıktığını vurgulayan Başar, bu gazların iklim değişikliğini daha da hızlandırdığına dikkat çekti.
Küresel ısınmanın sonuçları artık yalnızca teorik değil, gözle görülür hale geldi. Türkiye’nin farklı bölgelerinde buzulların küçüldüğü, bazı yerlerde ise tamamen yok olduğu gözlemleniyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Başar, bu süreçte buzulların yalnızca su kaynağı değil, aynı zamanda iklimin belirleyicisi olduğunu vurguladı.
BUZULLAR NEDEN BU KADAR HIZLA ERİYOR?
Prof. Dr. Başar, son yıllarda hem kutuplarda hem de Himalaya gibi yüksek dağlarda buzulların hızla eridiğini belirterek, “Kutup bölgeleri, küresel iklime bağlı olarak son yıllarda yoğun bir şekilde erime durumunda. Bu durum, tüm dünyadaki küresel ısınmanın en net göstergesidir. Erimeyle birlikte ortaya çıkan karbon ve metan gazları, atmosferde ısıyı tutarak dünyanın daha da ısınmasına neden oluyor” dedi. Antarktika, Arktik ve Himalayalar başta olmak üzere birçok yüksek dağlık bölgede erimenin hızlandığını belirten Başar, bu sürecin istatistiksel verilerle de doğrulandığını kaydetti. Sanayi devrimi ile birlikte atmosfere salınan sera gazları, özellikle son yıllarda rekor seviyelere ulaşarak buzul erimesini tetikliyor. Orman yangınları ve plansız şehirleşme de bu süreci hızlandıran faktörler arasında yer alıyor.
TÜRKİYE’DEKİ BUZULLAR YOK OLUYOR MU?
Küresel buzul erimesinin yalnızca kutuplarla sınırlı kalmadığını ifade eden Prof. Dr. Başar, Türkiye’deki dağlarda da benzer bir tablo yaşandığını söyledi. Başar, “5 bin metre rakım üzerindeki dağlarımızda da buzullar yoğun şekilde eriyor. Erciyes Buzulu tamamen yok oldu. Kaçkarlar’daki buzullar ciddi oranda küçüldü. Cilo-Sat Dağları ve Ağrı Dağı’nda da benzer erime süreci gözlemleniyor. Bu durum, küresel ısınmanın etkilerini artık ülkemizde de doğrudan yaşadığımızı gösteriyor” şeklinde konuştu. Türkiye’deki buzul varlığının azalması, su kaynakları üzerinde ciddi baskı oluştururken, özellikle Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde tarım ve hayvancılık faaliyetlerini olumsuz etkiliyor.
BUZULLARIN ERİMESİ NELERİ TETİKLEYECEK?
Buzulların yalnızca su deposu değil, aynı zamanda gezegenin iklim sistemini dengeleyen unsurlar olduğunu vurgulayan Başar, bu ekosistemlerin kaybının küresel etkiler doğurabileceğine işaret etti. “Kutuplar ve yüksek dağlardaki buzullar, dünyadaki iklimi belirleyen en önemli unsurlardır. Küresel ısınma nedeniyle bu yapıların çözülmesi, sadece su kaynaklarını değil, tarımı, biyolojik çeşitliliği ve ekosistem dengesini de tehdit ediyor” uyarısında bulundu. Deniz seviyesinin yükselmesi, kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanın yerinden olmasına ve tarım arazilerinin sular altında kalmasına neden olabilir. Ayrıca, buzulların erimesiyle birlikte serbest kalan virüsler ve bakteriler, yeni salgın hastalıkların ortaya çıkmasına yol açabilir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SÜREKLİ HALE Mİ GELDİ?
Prof. Dr. Başar, buzulların erimesiyle birlikte iklim değişiminin artık aralıklı değil, sürekli bir sürece dönüştüğünü belirtti. “Buzulların erimesiyle açığa çıkan karbon ve metan gibi gazlar, sera etkisini artırarak dünya genelinde sıcaklık artışına neden oluyor. Bu da iklim değişikliğini sürekli hale getiriyor. Dolayısıyla yalnızca bir çevre sorunu değil, küresel ölçekte ekonomik ve sosyal sonuçları olan bir krizle karşı karşıyayız” dedi. İklim değişikliğinin önüne geçmek için küresel çapta acil önlemler alınması gerekiyor. Fosil yakıt kullanımının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılması, ormanların korunması ve sürdürülebilir tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi, bu önlemlerin başında geliyor. Aksi takdirde, buzul erimesi geri dönülemez bir noktaya ulaşarak, dünya üzerindeki yaşamı tehdit edebilir.
Kaynak: Haberts
