Merkez Bankası’nın döviz piyasalarına yönelik attığı son adımlar finans dünyasında deprem etkisi yarattı. TL’nin değerini koruma ve finansal istikrarı sağlama hedefiyle yapılan bu hamleler, döviz mevduat sahipleri ve ihracatçılar için yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.
ZORUNLU KARŞILIKLARDA SERT YÜKSELİŞ
Yabancı para cinsinden mevduatlara uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırıldı. Bu karar, bankaların döviz bulundurma maliyetini artırarak TL’ye olan talebi desteklemeyi amaçlıyor. Döviz cinsinden repo işlemlerinde de benzer bir sıkılaştırmaya gidildi; yurt içi yerleşiklerden sağlanan ve vadesi bir yıla kadar olan fonlara uygulanan zorunlu karşılık oranı 400 baz puan yükseltildi. Bu hamle, döviz piyasasında spekülatif hareketleri engellemeyi hedefliyor.
BANKALARA TL MEVDUAT BASKISI
Merkez Bankası, bankaların TL mevduat oranlarını artırmaları için yeni bir hedef belirledi. Tüzel kişi TL mevduat oranı yüzde 60’ın altında olan bankaların, bu oranı her ay en az 0,3 puan artırmaları zorunlu hale getirildi. Bu uygulama, bankaları TL mevduat toplamaya teşvik ederek piyasadaki TL likiditesini artırmayı amaçlıyor. Aksi takdirde bankaların ek yükümlülüklerle karşılaşabileceği belirtiliyor.
TL MEVDUATA FAİZ DESTEĞİ REVİZYONU
TL mevduatlara uygulanan zorunlu karşılıklar için Merkez Bankası’nın ödeyeceği faiz veya telafi oranı da güncellendi. Yeni düzenlemeye göre, bu oran TCMB’nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 86’sı kadar olacak. Bu değişiklik, TL mevduatlarını daha cazip hale getirerek yatırımcıları TL’ye yönlendirmeyi hedefliyor. Ancak, bazı ekonomistler bu oranın yeterli olup olmadığı konusunda şüphelerini dile getiriyor.
İHRACATÇILARA DÖVİZ SATIŞ ZORUNLULUĞU GENİŞLİYOR
İhracat gelirlerinin Türkiye’ye kazandırılması amacıyla uygulanan asgari döviz satış oranı yüzde 35 olarak belirlendi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kararı uyarınca bu oran 31 Temmuz 2025’e kadar geçerli olacak. Ayrıca, ihracatçıların döviz gelirlerini TL’ye çevirmeleri için uygulanan döviz dönüşüm desteği oranı yüzde 3’e çıkarıldı. Bu kararlar, döviz arzını artırarak TL’nin değerini desteklemeyi amaçlıyor. Ancak, ihracatçılar bu zorunluluğun rekabet güçlerini olumsuz etkileyebileceği endişesini taşıyor.
PİYASALARDAKİ BEKLENTİLER VE OLASI ETKİLER
Merkez Bankası’nın bu hamleleri, piyasalarda farklı yorumlara neden oldu. Bazı analistler, bu adımların TL’nin değerini koruma konusunda etkili olacağını savunurken, bazıları ise kalıcı çözümler için daha kapsamlı reformların gerektiğini belirtiyor. Döviz piyasasında kısa vadeli dalgalanmaların yaşanabileceği öngörülürken, uzun vadede bu politikaların enflasyonla mücadeleye ve finansal istikrara katkı sağlayıp sağlamayacağı merak konusu.
