Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 5 Nisan 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde elektrik tarifelerinde yeni bir zam kararı aldı. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan elektriğe %12,4 oranında zam yapılması, zaten zor durumda olan çiftçiyi adeta can damarından vurdu. Konutlarda ise bu oran %25’i buldu.
Türkiye’de üretim maliyetleri dur durak bilmezken, çiftçiler bir darbe de enerji zamlarıyla karşılaştı. EPDK, tarımsal faaliyetler abone grubuna yönelik %12,4 oranında elektrik zammı yapıldığını duyurdu.
Yeni zamla birlikte, çiftçiler tarlalarını sulamaktan hayvancılığa kadar birçok üretim aşamasında daha yüksek elektrik faturalarıyla baş etmek zorunda kalacak. Bu durum, özellikle küçük ölçekli çiftçiler için büyük bir yük oluşturuyor.
ZAM GEREKÇESİ: EPDK’DAN AÇIKLAMA
EPDK’nın yaptığı açıklamada, tarife artışlarının nedeni olarak elektrik üretim ve dağıtım maliyetlerindeki artış gösterildi. Resmi duyuruda şu ifadelere yer verildi:
“Elektrik üretim ve dağıtım maliyetlerinde yaşanan artış nedeniyle nihai elektrik perakende satış fiyatlarında mesken abone grubu için %25, kamu ve özel hizmetler sektörü abone grubu için %15, sanayi abone grubu için %10 ve tarımsal faaliyetler abone grubu için %12,4 oranında artış yapılmıştır.”
Bu oranlarla birlikte 100 kWh elektrik tüketimi olan bir konut abonesi 259,04 TL ödeyecek.
ZAM SADECE ÇİFTÇİYİ Mİ ETKİLİYOR?
EPDK’nın tarifelerinde yaptığı yeni düzenlemeyle:
* Mesken aboneleri: %25 zam
* Kamu ve özel hizmet sektörü: %15 zam
* Sanayi grubu: %10 zam
* Tarımsal faaliyet grubu (çiftçiler): %12,4 zam
olarak belirlendi. Bu tablo, enerji maliyetlerinin ülke genelinde ciddi ölçüde arttığını ve tüm kesimleri derinden etkilediğini gösteriyor.
ÇİFTÇİ BORÇ BATAĞINDA, ÜRETİM TEHLİKEDE
Tarımsal elektrik zammı, özellikle borç yükü altında ezilen çiftçileri doğrudan etkiliyor. Son yıllarda sulama, aydınlatma ve ekipman çalıştırma gibi faaliyetlerde kullanılan elektriğin maliyeti katlanarak artarken, birçok çiftçi ödemelerini zamanında yapmakta zorlanıyor. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçlar, elektrik borçlarıyla birleşince, çiftçilerin bazı bölgelerde üretimden çekilme tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından bu tür zamların çok ciddi sonuçları olacağına dikkat çekiliyor.
DOĞALGAZDA DURUM NE?
Elektrik zammının yanı sıra doğalgaz tarafında da yeni düzenlemeler yapıldı. Ancak konutlarda kullanılan doğalgaza şimdilik zam yapılmadı. BOTAŞ’ın yayımladığı tarifeye göre:
* Sanayi tüketicilerine: Ortalama %20 zam
* Elektrik üretim santrallerine: Ortalama %24,2 zam yapıldı.
Bu tarifeler de 5 Nisan 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek.
TARIM KREDİ MARKETLER ZARARDA
Tarım sektöründeki ekonomik sıkıntılar yalnızca çiftçilerle sınırlı kalmıyor. Tarım Kredi Marketler, 2024 yılı bilançosunda 2 milyar 254 milyon TL zarar açıkladı. Bu durum, devlet destekli gıda zincirlerinin bile sürdürülebilirlik sorunları yaşadığını gözler önüne seriyor. Zararın ardından Tarım Kredi Marketleri’nin borsa hedeflerinin ertelendiği ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmadığı yönünde eleştiriler yükseliyor.
ÇİFTÇİLERDEN TEPKİLER YÜKSELİYOR
Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve çok sayıda çiftçi örgütü, elektrik zamlarının üreticiye vurulan ağır bir darbe olduğunu savunuyor. Tepkilerde öne çıkan görüşler şu şekilde:
* “Elektrik olmadan tarım yapılamaz, bu zam sulamayı bitirecek!”
* “Destek yerine yük getiriyorlar, üreticiyi üretimden soğutuyorlar!”
* “Zaten yüksek olan girdi maliyetlerine bu zam eklendiğinde üretimden çekilmek zorunda kalacağız!”
Çiftçiler, hükümetten acil destek beklediklerini ve bu zamların geri alınması gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, tarımsal üretimin ciddi şekilde azalabileceği ve gıda fiyatlarında daha da yükselişlerin yaşanabileceği konusunda uyarıyorlar.
