Yumurta Şoku! ABD’nin Gizli Oyunu Fiyatları Nasıl Uçurdu?
Yumurta fiyatları fahiş seviyelere ulaştı! YUM-BİR Başkanı İbrahim Afyon’dan şok suçlama: ABD’nin açgözlülüğü sofraları mı kararttı?
Son haftalarda vatandaşın cebini yakan yumurta fiyatlarındaki artışın ardındaki sır perdesi aralandı. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, bu yükselişin arkasında yatan nedenleri çarpıcı açıklamalarla kamuoyuna duyurdu. Fiyatların serbest piyasada belirlendiği doğru olsa da, Afyon’a göre uluslararası manipülasyonlar ve ihracat baskısı sofralarımızı doğrudan etkiliyor.
REKOR ARTIŞIN NEDENİ NE?
Afyon, en çok tüketilen 63-72 gramlık büyük boy beyaz yumurtanın fiyatının son aylarda adeta uçuşa geçtiğini belirtti. Birkaç ay önce 4,5 TL olan yumurtanın adet fiyatı, şimdilerde 6,5 TL’ye kadar yükseldi. Bu durum, kilogram fiyatının 90 TL’ye dayanması anlamına geliyor. Piyasada daha da yüksek fiyatlara satılan “özel” yumurtaların ise genel tüketimi yansıtmadığını vurguladı.
RAMAZAN VE KUŞ GRİBİ BAHANESİ Mİ?
Afyon, fiyat artışının arkasında sadece iç piyasa dinamiklerinin olmadığını, dış etkenlerin de büyük rol oynadığını savundu. Ramazan ayı öncesinde hem yurt içi hem de yurt dışı taleplerin artmasıyla fiyatların yükseldiğini belirten Afyon, “Ramazan öncesinde dünyada çeşitli ülkelerin kuş gribinden kaynaklı yumurta talebi vardı. Bizde de bölgesel bir kuş gribi vakası yaşandı. Üretimde kısmi kayıplar oluştu. İhracat ve ramazan hareketliliğiyle birlikte fiyatlar domino etkisiyle artmaya başladı,” şeklinde konuştu.
ABD’NİN AÇGÖZLÜLÜĞÜ FİYATLARI NASIL ALT ÜST ETTİ?
Türkiye’nin yumurta ihracatında dünyada ilk sıralarda yer aldığını hatırlatan Afyon, ABD’nin yüksek taleplerinin piyasayı alt üst ettiğini iddia etti. Kuş gribi nedeniyle üretim sıkıntısı yaşayan ABD’nin, iç piyasasını beslemek için Türkiye’den rekor miktarda yumurta alımı yaptığını söyleyen Afyon, “ABD fiyatına bakmaksızın acil ihtiyacını karşılamak için bizden daha fazla yumurta talep etti. Bu da içeride gereksiz bir fiyat artış algısı yarattı. Ancak şu anda piyasa tekrar dengeye geldi,” dedi. ABD’nin bu talebinin, iç piyasada manipülasyona yol açtığı iddiaları ise kafaları karıştırdı.
FON KESİNTİSİ ÇÖZÜM OLACAK MI?
Hükümetin tüketiciyi korumak amacıyla yumurta ihracatına fon kesintisi getirmesi, piyasayı ne kadar etkileyecek merak konusu. İhracata kilogram başına 1,5 dolarlık fon uygulanmasıyla iç piyasaya daha fazla ürün kalması ve fiyatların dengelenmesi hedefleniyor. Ancak bu uygulamanın uzun vadede fiyatları ne kadar etkileyeceği belirsiz.
TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI VE MEVSİMSEL ETKİLER
Kış aylarında kahvaltı alışkanlıklarının artmasıyla yumurta tüketiminin yükseldiği, yaz aylarının yaklaşmasıyla ise tüketimin azalacağı öngörülüyor. Bu durumun da fiyatların stabilize olmasına katkı sunması bekleniyor. Üreticilerin gençleştirilmiş sürülerle üretimi artırması da fiyatların düşmesine yardımcı olabilir.
FİYATLAR DAHA DA YÜKSELİR Mİ?
Afyon, mevcut fiyat artışlarının kalıcı olmadığını, hatta önümüzdeki dönemde bir miktar gerileme yaşanabileceğini öngörüyor. Yumurta üreticisinin geçmişte zararına satışlar yaptığı dönemleri de hatırlatan Afyon, “Yumurta fiyatları hiçbir zaman yalnızca maliyet bazında belirlenmedi. Serbest piyasa ekonomisinde üretici kimi zaman zarar etti, kimi zaman denge sağlandı. Şu anki fiyatlar da geçici dalgalanmalardan ibarettir,” ifadelerini kullandı.
ABD’NİN EK GÜMRÜK VERGİSİ TÜRKİYE’Yİ ETKİLER Mİ?
ABD’nin kısa süre önce getirdiği yüzde 10’luk ek gümrük vergisi uygulamasının Türkiye ile ABD arasındaki ticareti büyük ölçüde etkilemeyeceği düşünülüyor. Afyon, “ABD’nin aldığı bu karar, büyük ölçekli bir etki oluşturmaz. Biz mevcut kapasitemizle hem iç piyasanın ihtiyacını karşılayabilir hem de ihracatımıza devam edebiliriz,” dedi. Ancak bazı uzmanlar, bu verginin uzun vadede Türkiye’nin ihracatını olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.
